Khám và điều trị u tuyến giáp - suy tĩnh mạch bằng sóng cao tần

Sóng cao tần RFA là gì ?

RFA (Radiofrequency Ablation) là phương pháp hủy khối u bằng nhiệt gây ra do sự ma sát của các i-on trong mô dưới tác động của dòng điện xoay chiều có tần số nằm trong khoảng sóng âm thanh (200-1200 MHz).

Một điện cực được đặt ở trung tâm khối u và duy trì nhiệt độ phá hủy từ 60 -100°C. Dòng điện từ máy được truyền vào khối u qua một điện cực dạng kim, dòng sóng radio được truyền vào đầu kim và sinh nhiệt. Nhiệt do ma sát làm khô mô xung quanh dẫn đến làm mất nước trong tế bào và hoại tử đông khối u.

Quy trình thực hiện đốt sóng cao tần RFA

Bước 1: Kim được đưa vào trong khối u theo đường xuyên qua da thành bụng khi bệnh nhân đã được gây mê. Việc đưa kim vào khối u được thực hiện bởi sự hỗ trợ hình ảnh từ hệ thống máy siêu âm.

Bước 2: Kim này sẽ phát sóng radio đốt nóng các tế bào ác tính của khối u và các tế bào gan trong vòng 0,5-1 cm kề bên khối u.

Bước 3: Nhiệt độ sẽ đạt đến trên 100°C và sẽ duy trì trong khoảng 10 phút thì đủ để giết tất cả các tế bào trong phạm vi phá huỷ của kim radio.

sóng cao tần là gì ?

Theo ước tính, nếu RFA được thực hiện trên bệnh nhân ở giai đoạn sớm (u nhỏ hơn 3 cm và có tối đa 3 u) thì cứ 4 bệnh nhân có 2-3 người sẽ sống hơn 5 năm.

Tuy nhiên, hiệu quả huỷ khối u sẽ giảm khi có các mạch máu lớn chạy cạnh khối u vì sẽ làm nguội kim đốt hoặc dễ gây tai biến khi khối u nằm gần các tạng khác như: ruột già, màng tim hay túi mật.

Hiện nay, với việc chế tạo ra các loại kim chùm, phạm vi áp dụng của RFA đã đươc nâng lên cho các khối u có đường kính tối đa đến 7cm.

Tùy thuộc vào kích thước của khối u, RFA có thể được thực hiện 1 hay nhiều lần với mục đích hủy toàn bộ khối u. Thông thường, tổn thương có kích thước dưới 3 cm đòi hỏi 1 hoặc 2 lần điều trị, những tổn thương trên 4 cm có thể cần đến 5 hoặc 6 lần điều trị để có được ranh giới an toàn của việc điều trị ung thư (cách bờ khối u ≥1 cm). Việc quyết định điều trị lại cho bệnh nhân khi có bằng chứng còn sót mô ung thư trên hình ảnh chụp cắt lớp điện toán sau 1 tháng.

Trong ung thư gan nguyên phát, khi kích thước u nhỏ (<3,5 cm), tỉ lệ sống trung bình sau 1, 3, và 5 năm điều trị RFA tương ứng là 94%, 68%, và 40%. Theo các báo cáo trên thế giới, thủ thuật này rất ít khi gây biến chứng nặng, tỉ lệ biến chứng nhẹ khoảng 2-3%.

Chỉ định

Hai loại u ở gan thường được điều trị bằng RFA là ung thư gan nguyên phát và ung thư gan di căn từ ung thư đại tràng. Với những bệnh nhân không thể phẫu thuật do ung thư nhiều nốt, vị trí khối u, tổng trạng không thể phẫu thuật, hoặc phẫu thuật cắt đi thể tích gan lớn ảnh hưởng trên chức năng gan, RFA có thể thực hiện nhiều lần tùy theo tình trạng bệnh và kết quả theo dõi sau khi thực hiện RFA lần đầu. U có kích thước nhỏ hơn hoặc bằng 2cm thường cho kết quả tốt nhất.

Chống chỉ định:

Bệnh ngoài da vùng thực hiện thủ thuật
Thời gian sống thêm dưới 6 tháng
Có bệnh ác tính khác đang tiến triển
Xơ gan hoặc suy gan nặng
Tăng áp lực tĩnh mạch cửa hoặc huyết khối tĩnh mạch cửa
Rối loạn tâm thần
Dưới 18 tuổi
Đang mang thai
Bệnh phổi nặng
Nhiễm trùng nặng
Rối loạn đông máu kháng trị
Tổn thương lớn (>5 cm) (tương đối)
Nhiều tổn thương (>4 tổn thương) (tương đối)
U nằm cạnh mạch máu lớn, màng ngoài tim, cơ hoành, hoặc tạng khác (tương đối)

Sau thủ thuật, bệnh nhân có thể có các triệu chứng như khó chịu, đau lan lên vai, nôn ói và nóng rát. Có thể khắc phục các triệu chứng này bằng thuốc giảm đau. Thường bệnh nhân bình phục hoàn toàn sau 1-2 tuần.